Ερευνητικό Πρόγραμμα: Ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός στην εποχή του διαδικτύου. Ψηφιακό δράμα και νέες    προκλήσεις στην εκπαίδευση.

Ακρώνυμο: ACIEDDE

Φορέας Υλοποίησης: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Επιστημονικός Υπεύθυνος: Θεόδωρος Γραμματάς, Ομότιμος Καθηγητής Θεατρολογίας,  Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης- ΕΚΠΑ.

Μέσα στα πλαίσια σχετικής προκήρυξης του ΕΛΙΔΕΚ, ύστερα από επιτυχή αξιολόγηση δύο φάσεων , εγκρίθηκε και χρηματοδοτήθηκε το  ερευνητικό πρόγραμμα

Ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός στην εποχή του διαδικτύου. Ψηφιακό δράμα και νέες    προκλήσεις στην εκπαίδευση,

 το οποίο θα υλοποιηθεί σε 36 μήνες , με φορέα υλοποίησης το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, επιστημονικό υπεύθυνο τον Θεόδωρο Γραμματά, Ομότιμο Καθηγητή Θεατρολογίας στο     Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης- ΕΚΠΑ και πολυμελή ερευνητική ομάδα από μέλη ΔΕΠ ,ΕΕΠ και ΕΔΤΠ, διδάκτορες , υποψήφιους διδάκτορες και μεταπτυχιακούς φοιτητές. Η ομάδα έργου συμπληρώνεται και με ειδικούς επαγγελματίες στον χώρο της αξιοποίησης των εφαρμογών πληροφορικής στην εκπαίδευση, την παραγωγή 3d ταινιών και digital animation.

1.Φυσικό αντικείμενο

Πρόκληση για τη σύγχρονη εκπαίδευση και πρόταση του προτεινόμενου προγράμματος αποτελεί η σύζευξη των θεατρικών με τις τεχνολογικές παραμέτρους και η ανάπτυξη ενός νέου προϊόντος που αντικαθιστά την παραδοσιακή θεατρική ψευδαίσθηση με την εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα και μετατρέπει την αμφίδρομη σχέση ηθοποιού- θεατή (spectator)  που λειτουργεί στο θέατρο, σε διαδραστική επικοινωνία  του χρήστη ο οποίος  από απλός θεατής γίνεται δρών πρόσωπο (spectactor). Αυτό πραγματοποιείται μέσα από την κατηγορία του ψηφιακού δράματος με τις θεατρικές τεχνικές (ρόλος, παραστατικότητα, βιωματικότητα, παιχνίδι, μίμηση) αλλά και τις πολυμεσικές τρισδιάστατες δημιουργίες (animation, video games, ψηφιακές σκηνές, διαδραστικές εφαρμογές) που υλοποιούνται όχι πια στον χώρο της θεατρικής σκηνής, αλλά του κυβερνοχώρου. Με την εφαρμογή τους, οι μαθητές και πιο συγκεκριμένα των δύο μεγαλύτερων τάξεων του Δημοτικού στους οποίους  απευθύνεται το πρόγραμμα, μπορούν να μετατραπούν σε ήρωες  του ψηφιακού δράματος και ηθοποιοί που αλληλεπιδρούν, δημιουργώντας κατάλληλα σκηνικά και χαρακτήρες, συμμετέχοντας ενεργά και όχι παθητικά σε παράσταση που οι ίδιοι δημιουργούν με καθοδήγηση του εκπαιδευτικού, ενώ η πραγματοποιούμενη μετάδοση θεατρικού μηνύματος και η αλληλεπίδραση διαμέσω της ψηφιακής πραγματικότητας μεταβάλλει την επικοινωνιακή διάσταση του θεάτρου.

2.Στόχοι 

Καταρχήν η ανάδειξη των πολιτιστικών αξιών του αρχαίου ελληνικού κόσμου με τη χρήση νέων τεχνολογιών εικόνας, ήχου και  επαυξημένης πραγματικότητας που οδηγούν στη δυναμική της επικοινωνιακής διάστασης και της διαδραστικής επικοινωνίας μέσα από την τρισδιάστατη ψηφιακή δραματοποίηση ιστοριών (animation). Η διεύρυνση και ο εμπλουτισμός της επαφής των νέων με τις αξίες και αρχές του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού (δημοκρατία, ελευθερία, διάλογος, αυτογνωσία, μέτρο, δικαιοσύνη,) μέσα από ευχάριστα,  διαθεματικά, ανοιχτά, διαδραστικά και οικεία περιβάλλοντα μάθησης , η μεταφορά τους  στη δική τους σύγχρονη πραγματικότητα και η  αλληλεπίδραση των μαθητών μέσω της θεατρικής ψευδαίσθησης αλλά και της εικονικής πραγματικότητας και η ενεργός συμμετοχή τους δια του ρόλου στην παραγωγή, διαχείριση και υποστήριξη των αξιών του αρχαιοελληνικού πολιτισμού. Η δημιουργική σύζευξη αξιοποίησης του αυθορμητισμού, του πηγαίου και του τυχαίου, της παραδοσιακής πρακτική του δράματος με τις δυνατότητες των ψηφιακών μέσων και η γεφύρωση ανάμεσα στο «ζωντανό θέαμα» της θεατρικής ψευδαίσθησης  και τη «διαμεσολαβημένη  εμπειρία» της εικονικής πραγματικότητας. Στη συνέχεια επιδίωξη αποτελεί  η ενίσχυση και  διεύρυνση των τεχνικών μεταβίβασης γνώσεων και πληροφοριών στους μαθητές και την  ευρύτερη άσκηση παιδαγωγίας σε κοινό ανηλίκων  μέσα από τις προοπτικές που επιφέρει η σύγχρονη μορφή του ψηφιακού δράματος στην εκπαίδευση, με την αμεσότητα, τη βιωματικότητα και την  παραστατικότητα στην επικοινωνία των μαθητών με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Ως συνέπεια των προηγουμένων προκύπτει η διασύνδεση του παρελθόντος με το παρόν και η επικαιροποίηση της παρεχόμενης ιστορικής γνώσης, ο εμπλουτισμός των εκπαιδευτικών μέσων και η ανανέωση στον τρόπο διδασκαλίας και επαφής διδασκόντων με διδασκομένους, μέσα από συνεργατικές, παιγνιώδεις διαδικασίες και δράσεις που προωθούν και ενισχύουν τη δημιουργικότητα του μαθητή και του παρέχουν το δικαίωμα να παράγει ο ίδιος πολιτισμό, ενώ ευνοούν την εμφάνιση νέων μεθόδων διδασκαλίας που υλοποιούν τις σύγχρονες παιδαγωγικές απόψεις για τη διαθεματικότητα και την μαθητοκεντρική διδασκαλία, τη βιωματική μάθηση και την εποπτική διδασκαλία.

3. Επιστημονική πρωτοτυπία 

Αν και η χρήση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και Επικοινωνίας (Τ.Π.Ε.) για εκπαιδευτικούς σκοπούς έχει εισαχθεί με επιτυχία στην εκπαίδευση, όμως δεν έχει ακόμα εφαρμοσθεί η διασύνδεσή της με το θέατρο στην ανάπτυξη μιας νέας μορφής που μπορεί να αποκληθεί digital drama, ούτε αυτό έχει διασυνδεθεί με την εκπαίδευση. Η επιστημονική πρωτοτυπία του προτεινομένου προγράμματος έγκειται στη συσχέτιση του θεάτρου με την τεχνολογία ως προς τις βασικές αξίες και ιδιαιτερότητές τους: την έννοια του ρόλου και τη θεατρική ψευδαίσθηση αλλά και την αμφίδρομη επικοινωνία από τη μία, τη διαδραστικότη και την αξιοποίηση της εικονικής πραγματικότητας από την άλλη, με αντίστοιχη επαύξηση των παιδαγωγικών αποτελεσμάτων. Η συγκεκριμένη ερευνητική πρόταση προσφέρει ευκαιρίες προαγωγής της τεχνολογικής γνώσης  βάσει την παγκόσμια  γλώσσα του αρχαιοελληνικού πολιτισμού, δίνοντας νέες δυνατότητες εξέλιξης στο ρόλο του παιδαγωγού στη νέα πραγματικότητα του ψηφιακού σχολείου. Θεσπίζοντας και εφαρμόζοντας σαφείς,  αντικειμενικές, εξελιγμένες τεχνολογικές τεχνικές με τη χρήση τρισδιάστατων εκτυπωτών, ενισχύεται η ανάπτυξη δεξιοτήτων  σεβασμού της διαφορετικότητας, των πανανθρώπινων και ανθρωπιστικών  αξιών του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, ενώ προσφέρονται ευκαιρίες για προαγωγή της δημιουργικής, κριτικής σκέψης  μέσω της αξιοποίησης των τρισδιάστατων προσομοιώσεων και μοντελοποιήσεων που βρίσκονται ακόμα  σε εμβρυακό  στάδιο ανάπτυξης στο χώρο της εκπαίδευσης

Μέσα από το προτεινόμενο ερευνητικό πρόγραμμα, θα  προκύψουν νέα,  καινοτόµα  παιδαγωγικά εγχειρήματα που έχουν ψηφιακή εφαρμογή σε παιδαγωγικές πρακτικές ,με αδιαμφισβήτητες επιπτώσεις στην εκπαιδευτική κοινότητα, εμπλουτίζοντας τη δυνατότητα επιλογών  και  συνθέσεων στην μέχρι τώρα  παραδοσιακή  προσέγγιση και  απόδοση του αρχαίου ελληνικού  πολιτισμού μέσα από καθαρά θεατρικές τεχνικές  (θεατρικό παιχνίδι, δραματοποίηση, παράσταση). Κατ’ αυτόν τον τρόπο διευρύνεται η αξιοποίηση της πληροφορικής στην εκπαίδευση προς νέες κατευθύνσεις και εμπλουτίζεται το περιεχόμενο και η χρήση της με την εφαρμογή της εικονικής πραγματικότητας και  λογισμικών  νέας γενιάς   για εκπαιδευτικούς λόγους. Ταυτόχρονα   αξιοποιείται ο ρόλος της τρισδιάστατης απεικόνισης στην εκπαίδευση προς νέες κατευθύνσεις ,που εμπλουτίζουν το περιεχόμενο και τις παραμέτρους της.