Ο μεταμοντερνισμός είναι νεκρός; Κι αν ναι, υπάρχει αντικαταστάτης; Η βασική θέση του άρθρου λέει πως κανένας «-ισμός» δεν πεθαίνει, υπό την έννοια της ολοκληρωτικής εξαφάνισης. Απλώς κάποιος άλλος συνεχίζει αντλώντας από τις κατακτήσεις του προηγούμενου. Στην περίπτωσή μας, η ηγεμονία της ιντερνετικής κουλτούρας της παγκοσμιοποίησης έχει επιβάλει ένα συγκεκριμένο τύπο γνώσης, εξουσίας και δημοκρατίας που σταδιακά (και μοιραία), αλλάζει όχι μόνο τον τρόπο που γράφει κανείς για το θέατρο ή «πουλά» το θέατρο, αλλά και τον τρόπο που κοιτά κάποιος το θέατρο και συμμετέχει. Το θέατρο, για να επιβιώσει, υιοθετεί ολοένα και πιο συχνά τακτικές και θέσεις που αντανακλούν τη φόρμα και το περιεχόμενο των μέσων μαζικής επικοινωνίας. Για την τεκμηρίωση της παραπάνω θέσης, το άρθρο αντλεί τα παραδείγματά του από το εμπορικό θέατρο (όπως αυτό εκπροσωπείται από το West End και το Broadway) αλλά και από το εναλλακτικό (θέατρο της επινόησης, θέατρο-ντοκουμέντο, διαδραστικό θέατρο κ.λπ.) Continue Reading
Θεωρία Θεάτρου
Category
-
Το θέατρο και ο νέος θεατής μετά τον μοντερνισμό
-
Η Yποκειμενικότητα της Aντικειμενικής Λογικής στο Θέατρο του Παραλόγου
Υπάρχει μία και μόνο αντικειμενική πραγματικότητα και ποια; Αν ναι, πώς αυτή μπορεί να συλληφθεί από την ανθρώπινη συνείδηση και στη συνέχεια να κοινοποιηθεί στους άλλους; Αυτά τα αρχετυπικά ερωτήματα που απασχόλησαν στοχαστές και φιλοσόφους από την προσωκρατική εποχή και την περίοδο της κλασικής ελληνικής σκέψης (5ος – 4ος αι.), μέχρι τη σχολαστική φιλοσοφία του Μεσαίωνα, το Διαφωτισμό και τα νεότερα χρόνια, αναπτύσoνται ποικιλότροπα σε τέσσερα συναφή επίπεδα, τα οποία αλληλοδιαπλεκόμενα συναπαρτίζουν τον επιστημονικό κλάδο που μπορεί να αποκληθεί Αναλυτική Φιλοσοφία, ή / και Φιλοσοφία της Γλώσσας[1]. Επιμέρους άξονες και ζητούμενα αποτελούν η φύση και το περιεχόμενο που αποδίδονται στην έννοια Λόγος, στη χρήση της γλώσσας ως φορέα του νοήματος σε σχέση με αυτόν, την αναφορικότητα και σημασιοδότηση της γλώσσας και της πραγματικότητας και τελικά τη δυνατότητα επικοινωνίας των ατόμων μεταξύ τους δια της γλώσσας και της ομιλίας[2]. Continue Reading
-
Τυπολογία του Ανηλίκου Θεατή. Μέρος Β’
3. Διαδραστικότητα του ερωτώμενου θεατή
Η πιο σύγχρονη περίοδος την οποία διανύει το «Θέατρο για ανηλίκους θεατές» από τη δεκαετία του ’90 και μετά, είναι αυτή που βρίσκεται σήμερα στη δημιουργική και συνεχώς εξελισσόμενη φάση, γι’ αυτό και οποιαδήποτε ταξινομική διάθεση και κριτική αποτίμηση είναι ακόμα παρακινδυνευμένες. Continue Reading
-
Τυπολογία του Ανηλίκου Θεατή. Μέρος Α’.
Ο θεατής: Τυπολογία του ανηλίκου κοινού
Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είδους με το οποίο ασχολούμαστε, που συνιστά εννοιολογικό, ιδεολογικό και μορφολογικό του γνώρισμα, είναι ο τρόπος με τον οποίο προβάλλονται και εμφανίζονται σ’ αυτό οι έννοιες της «παιδικότητας» και της «νεότητας», ως ζητούμενα και στόχοι που επικεντρώνουν το ενδιαφέρον των συγγραφέων. Άλλοτε από ψυχαναλυτικά ερμηνεύσιμους λόγους (έκφραση απωθημένων επιθυμιών, αναπόληση του παρελθόντος, υπεραναπλήρωση), άλλοτε από ιδεολογικές σκοπιμότητες (διαμόρφωση συνειδήσεων στις νέες γενιές) και άλλοτε από απλή διδακτική και συμβουλευτική διάθεση των ενηλίκων προς τους ανηλίκους, αυτοί απευθύνονται στα παιδιά και τους νέους, θεωρώντας ότι η συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα συνιστά τους κατεξοχήν (όχι όμως και τους μοναδικούς) αποδέκτες των έργων τους. Continue Reading
-
Ο χρόνος στο θέατρο. Θεατρική μνήμη ενός άχρονου παρόντος.
Εισαγωγικές επισημάνσεις
Η θεατρική παράσταση μπορεί να θεωρηθεί ως «τελετή ανάμνησης και αναπαραγωγής του παρελθόντος, πράξη συλλογής και συγκόλλησης στοιχείων αυτού, με τα οποία ταυτόχρονα επιχειρείται να επιβληθεί μια ερμηνεία του παρελθόντος και να διαμορφωθεί η συνείδηση του θεατή και δι αυτών να σχεδιασθεί μια πολιτισμική ταυτότητα» ( Burke 2003:48 ). Η ταυτότητα αυτή περιλαμβάνει το σύνολο των αισθητικών και καλλιτεχνικών εμπειριών που έχουν καταχωρηθεί στη συλλογική συνείδηση της ομάδας και άμεσα έμμεσα διαμορφώνουν την εικόνα που ο κάθε θεατής ξεχωριστά σχηματίζει για το (θεατρικό) παρελθόν. Επειδή οι μηχανισμοί δημιουργίας των στερεοτύπων και διαμόρφωσης των κοινών αντιλήψεων λειτουργούν κατεξοχήν στο θέατρο, ως σύνθετη μορφή τέχνης και κοινωνικό φαινόμενο με διαδραστικό χαρακτήρα, η μνημονική καταγραφή του παρελθόντος στη συνείδηση της κοινωνίας, επηρεάζει (συνειδητά ή μη) την άποψη που ο συγκεκριμένος θεατής μπορεί να εκφέρει για την υποδοχή της συγκεκριμένης παράστασης.
Continue Reading -
Ερασιτεχνίας Εγκώμιον
Κάθε μορφής διάκριση και κατηγοριοποίηση στο θέατρο, είτε αυτή αφορά στο δημιουργό και το έργο του (σαιξπηρική τραγωδία, μολιερική κωμωδία), το θέμα και την αισθητική του (εργατικό δράμα, ρομαντικό μελόδραμα, ιστορικό δράμα), είτε την εποχή και τα γνωρίσματά της (ελισαβετιανή τραγωδία, αμερικανικό θέατρο του μεσοπολέμου), το είδος (κωμειδύλλιο, φαρσοκωμωδία, ψυχολογικό δράμα), το κοινό και τους μηχανισμούς πρόσληψης και επικοινωνίας (λαϊκό θέατρο, θέατρο πολυθρόνας, θέατρο για παιδιά), αποτελεί μεταγενέστερο δημιούργημα του κριτικού λόγου. Continue Reading
