Σε αντίθεση με το Φεστιβάλ Αθηνών, το έτερον ήμισύ του, το Φεστιβάλ Επιδαύρου είναι μια εντελώς διαφορετική περίπτωση, σαφώς πιο δύσκολη, πιο περιπλεγμένη τόσο σε επίπεδο οργάνωσης όσο και φιλοσοφίας, πολιτικής και λειτουργίας. Υπ’ αυτήν την έννοια, η διοργάνωση της ημερίδας «Το παρελθόν και το μέλλον της Επιδαύρου», που φιλοξένησε στο πρόγραμμά του το Φεστιβάλ Αθηνών/Επιδαύρου στην Πειραιώς 260 στα μέσα Ιουνίου (2022) ήταν, από όλες τις απόψεις, μια ευεργετική παρέμβαση. Βέβαια, ουδείς προφήτης, οπότε κάθε πρόβλεψη που αφορά το μέλλον του θεσμού δεν μπορεί παρά να είναι απλώς μια υπόθεση εργασίας με όλο το ρίσκο που εμπεριέχει. Αλλά ακόμη και έτσι δεν παύει να είναι υπόθεση απολύτως αναγκαία, ιδίως αν λάβει κανείς υπόψη του το γενικότερο κλίμα που επικρατεί.
Continue Reading-
H νέα ιστορικότητα μετά το τέλος της ιστορίας και ο νέος θεατής: Οι προκλήσεις της φεστιβαλικής Επιδαύρου
-
Τα βήματα του πολέμου – “Αγαμέμνων” στην Επίδαυρο
Ο αρχέγονος μύθος και ο φιλοσοφικός στοχασμός συναπαρτίζουν το δραματικό υπέδαφος στο οποίο θεμελιώνεται ο Αγαμέμνων, η πρώτη τραγωδία από την τριλογία Ορέστεια του Αισχύλου. Ο βασιλιάς των Μυκηνών, ο στρατάρχης των Αχαιών Αγαμέμνων επιστρέφει νικητής από τον πόλεμο της Τροίας στο παλάτι του, που το βαρύνει η κατάρα θεών και προγόνων. Εκεί, τον δολοφονεί η γυναίκα του, η Κλυταιμνήστρα, με τη σύμπραξη του εραστή της Αίγισθου. Τα οντολογικά ερωτήματα, τα οποία θέτει ο Αισχύλος με την παντοδυναμία του ποιητικού λόγου στον Αγαμέμνονα, αναδύονται αυτούσια αλλά και παρεισφρέουν σε επιμέρους θέματα ως συνιστώσες τους. Η ανάγκη, το νείκος και η φιλότης, η δικαιοσύνη και η αυτοδικία, η πολιτική πρακτική, η αρχαία αρά, η κοινωνική τάξη, η ανατροπή της κατεστημένης ηθικής, η εξουσία και η βία συνυφαίνουν ως έννοιες το δράμα, που θα διανύσει την πορεία του και θα κορυφωθεί στην τελευταία τραγωδία της τριλογίας, τις Ευμενίδες, με τη σύνθεση των αντιθέτων δυνάμεων, την επικράτηση της ισορροπίας και την αφετηρία μίας νέας τάξης πραγμάτων κατά την οποία το μητρικό δίκαιο δε θα είναι ισοδύναμο του πατρικού.
Continue Reading -
“Vangelis Παπαθανασίου. Ο Μύθος της αιώνιας επιστροφής”
InMemoriam
«Μουσικήν ποίει και εργάζου».
Αυτή η προτροπή του «δαιμονίου» προς τον Σωκράτη, όπως μας μαρτυρεί ο Πλάτων στον «Φαίδωνα», εναρμονίζεται πλήρως με την «περίπτωση» του Vangelis Παπαθανασίου. «Μουσική» όμως, όχι όπως την εννοούμε μέσα από τους ποικίλους, περίτεχνους και καθιερωμένους εκφραστικούς της κώδικες από την εποχή του Παλεστρίνα μέχρι σήμερα, με τις νότες και τα διαστήματα, τις μελωδικές κλίμακες και τα τεχνικά τους χαρακτηριστικά, που εγκλωβίζουν, εγκιβωτίζουν και τελικά αποδυναμώνουν τη δημιουργική πνοή της, αλλά ως συμπαντική έκφραση των σπερματικά εγγεγραμμένων σ’ αυτή δυνάμεων, η απελευθέρωση ή έστω απλή κατανόηση των οποίων προκαλεί την αίσθηση του μέλους και της αρμονίας, του κάλλους και της ευδαιμονίας στον άνθρωπο.
Continue Reading -
Values Across Space and Time: Αποτελέσματα έρευνας κοινού. Σύντομη έκθεση ευρημάτων B΄ φάσης μελέτης
Το αρχαίο δράμα αποτελεί συνδετικό κρίκο ανάμεσα στο κλασικό και το σύγχρονο, το παρόν και το παρελθόν. Πέρα από τα όποια αισθητικά και καλλιτεχνικά πλαίσια δια των οποίων μορφοποιείται και επικοινωνεί με το σύγχρονο κοινό δια της σκηνικής του απόδοσης (ως θεατρική παράσταση), οι αξίες του μετουσιώνουν και αναπαριστούν το διαχρονικό και το παγκόσμιο στην πολιτισμική δημιουργία. Αντιπροσωπεύει το όραμα της σύλληψης και έκφρασης αξιών όπως ελευθερία, δημοκρατία, διάλογος, ανθρώπινα δικαιώματα κ.ά. σε συγκεκριμένο ιστορικό χώρο και χρόνο, που συναντώνται όμως και σήμερα, ενώ διαχρονικά καθορίζουν τον πολιτισμό, τα ιδανικά και τα ιδεώδη του ανθρώπου.
Continue Reading -
Values Across Space and Time: Αποτελέσματα A’ Φάσης Έρευνας Κοινού
Το αρχαίο δράμα παραμένει στις μέρες μας ζωντανό θέαμα και αντιπροσωπεύει μέσα στη διαχρονία του την έννοια του «κλασικού». Στην τεράστια διαδρομή του στον χρόνο, έχει πλέον χάσει τον καθαρά ελληνοκεντρικό χαρακτήρα του και έχει αποκτήσει διαστάσεις παγκοσμιότητας. Ο υπαινικτικός και αλληγορικός λόγος με τον οποίο προσεγγίζεται η βία, η εξουσία, η φιλοδοξία, η προσωπική ευθύνη για τις καταστάσεις, ο σεβασμός προς τους θεούς κ.ά. απομακρύνει την αρχαία τραγωδία από τον στόχο μιας πιστής αναπαράστασης γεγονότων και προσώπων της ιστορίας, πλησιάζει όμως και υλοποιεί το όραμα της σύλληψης και της έκφρασης του καθολικού, του συλλογικού και του διαχρονικού. Έτσι, μπορεί παντού και πάντα να αναδεικνύει θέματα όπως το αδιέξοδο της βίας, της αλαζονείας, το παράλογο και το ανώφελο του πολέμου, την ματαιοδοξία και την υπεροψία των ισχυρών, το «ήθος» των αδύναμων κ.ά.
Continue Reading -
Θεατρικό εργοτάξιο ανακυκλώσεων, μπότοξ και influencers
Η πρακτική της ανακύκλωσης είναι τόσο παλιά όσο και η ίδια η ιστορία του ανθρώπου. Το ότι απασχολεί τόσο πολύ στις μέρες μας είναι γιατί η αναπαραγωγική δυναμική της νέας τεχνολογίας είναι όντως πρωτόγνωρη, σε σημείο να υποστηρίζουμε, χωρίς να υπερβάλλουμε, ότι όλα πλέον είναι δυνάμει ανακυκλώσιμα: από πλαστικά, χαρτιά, σιδηρικά, σκουπίδια, φαγητά, μέχρι ιδέες, συμπεριφορές, γούστο, κείμενα, παραστάσεις, σκηνοθεσίες, ιδεολογίες, τεχνικές. Ακόμη και τα συστατικά του μέχρι πρότινος θεϊκού δημιουργήματος (ο άνθρωπος), έχουν περάσει πλέον στη δικαιοδοσία της υψηλής τεχνολογίας.
Continue Reading
