Το πρόβλημα της ύπαρξης ή μη μιας πραγματικότητας (και ποιας), έξω από τη διάσταση του νοούντος υποκειμένου, η σχέση δηλαδή της υποκειμενικότητας της συνείδησης με την αντικειμενικότητα του κόσμου, αποτελεί θέμα ποικιλότροπης προσέγγισης από διαστάσεις όπως η οντολογία και η γνωσιολογία, η ψυχολογία και η μεταφυσική, η νευροφυσιολογία και η κοινωνιολογία. Continue Reading
Θεωρία Θεάτρου
Category
-
Απούσα Παρουσία της ψευδαίσθησης και Παρούσα Απουσία της είκόνας. Από τα εικονοποιημένα σύμβολα του Θεάτρου στην εικονική συμβολοποίηση του πραγματικού.
-
“Λαϊκό” και “Έντεχνο” στο Θέατρο. Πολιτισμική διάδραση και όσμωση των ειδών.
Λαϊκό θέατρο
Λέγοντας «λαϊκό θέατρο» εννοούμε μια πολιτιστική δημιουργία που χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένα γνωρίσματα, τα οποία, παρά τους όποιους μετασχηματισμούς που υφίστανται στο πέρασμα του χρόνου, διατηρούν αναλλοίωτες κάποιες ιδιαιτερότητες που στο σύνολό τους το προσδιορίζουν ως θεατρική κατηγορία . Continue Reading -
Θεατρικότητα πριν το Θέατρο. Οι απαρχές της θεατρικής έκφρασης στην αυγή του ανθρώπινου πολιτισμού
Η γενετική του δράματος και η αφετηρία του Θεάτρου έχουν ποικιλότροπα απασχολήσει την έρευνα για περισσότερο από ένα αιώνα, μετά την εμβληματική μελέτη του Sir John Frazez «The Golden Βought» (1870). Continue Reading
-
Η εικόνα του λόγου ως λόγος τη εικόνας, το θέατρο ως θέαμα
Όταν ο Αριστοτέλης στην Ποιητική του όριζε την τραγωδία, έθετε ταυτόχρονα τις θεωρητικές προϋποθέσεις για τη δημιουργία της έννοιας Θέατρο, αφού η παράσταση ως σκηνική απόδοση του γραπτού κειμένου δεν αποτελεί παρά την αναγκαία παράμετρο δια της οποίας η πρόθεση του δημιουργού κοινοποιείται στους αποδέκτες της δια των σημείων της παράστασης και τη δημιουργία της απαραίτητης σύμβασης, η οποία διέπει αυτή τη συγκεκριμένη μορφή επικοινωνίας: τη μέσα σε συνειδητά δηλαδή και κοινά αποδεκτές εξωπραγματικές συνθήκες, εμπρόθετα προς θέα προβαλλόμενη κατάσταση, ως τέτοια εκλαμβανόμενη τόσο απ’ αυτούς που απεκδυόμενοι τον κοινωνικό τους ρόλο την παρουσιάζουν από τη σκηνή (ηθοποιοί), όσο κι εκείνους που προσποιούμενοι ότι υιοθετούν την αντικειμενική υπόσταση των γεγονότων που διαδραματίζονται, τα παρακολουθούν από την πλατεία (θεατές).
-
“Urbi et orbi, la comparaison invisible”*
Dès que Julia Kristeva, dans les années 60, eut parlé, pour la première fois, d’ intertextualité, ce fut un bouleversement : non seulement au plan des études comparatistes, mais aussi culturelles. Continue Reading
-
Το Θέατρο των Καταπιεσμένων του Augusto Boal: τόπος αλλαγών κι ανταλλαγών στη ζωή και στην τέχνη
Σε εποχές που αμφισβητείται όσο ποτέ η παραδοσιακή μορφή του θεάτρου και προωθείται η αναδιαμόρφωση και ο επαναπροσδιορισμός του με ποικίλους τρόπους, αναμενόμενο είναι να ευδοκιμεί και η τάση μετατροπής του σε ένα ανοιχτό χώρο συνδιαλλαγής και διάδρασης. Η «έκρηξη» των τρόπων και των τόπων συνάντησης όλων των συστατικών του, καθώς και η τάση διάσπασης και αυτονόμησής τους δεν αφήνει ανεπηρέαστο κανένα από τα σύνθετα πεδία συνάντησης θεατή – παράστασης. Η αμφίδρομη σχέση σκηνής πλατείας που αποτελούσε πάντοτε ένα a priori γνώρισμα του θεάτρου με καθοριστική σημασία για τη φυσιογνωμία του, στα πλαίσια μετάβασης της σύγχρονης θεατρικής πράξης από το έργο στη διαδικασία και από την αναπαράσταση στην εμπειρία, έχει λάβει πολλές διαστάσεις άλλοτε προκαλώντας και άλλοτε υπερβαίνοντας τα συμβατικά της όρια.Το φαινόμενο «διάδραση» γίνεται συχνά «μόδα» σε τέτοιο βαθμό ώστε η λέξη interactive να θεωρείται απαραίτητο «αξεσουάρ» για θεάματα που διεκδικούν εμπορική αξία, εκφυλίζοντας συχνά την αξία του πειράματος και την αυθεντικότητα των προθέσεων των δημιουργών. Η συμμετοχή του θεατή δυστυχώς κάποιες φορές αντιμετωπίζεται ως ένα επιβεβλημένο έθιμο που πρέπει να πραγματοποιηθεί για λόγους μοντερνισμού και εκσυγχρονισμού ή καλοπιάσματος του θεατή. Κάποιες άλλες φορές απλώς ανταποκρίνεται στην ανάγκη εύρεσης νέων, θελκτικών και πρωτότυπων προϊόντων που επιβάλλει το εμπόριο της ψυχαγωγίας. Η έρευνα όμως γύρω από τις δυνατότητες της συμμετοχής του θεατή και η πολυπλοκότητα των σχέσεων που μπορούν να αναπτυχθούν ανάμεσα στο θεατή και το παραγόμενο θέαμα είναι τόσο πολυσήμαντη, ανεξάντλητη και επίκαιρη που δεν κινδυνεύει σε καμιά περίπτωση από τον κορεσμό. Δεν είναι τυχαίος άλλωστε ο αριθμός των θεωρητικών και των μεγάλων δημιουργών του παγκόσμιου θεάτρου οι οποίοι από δεκαετίες πριν μέχρι σήμερα ασχολήθηκαν, αναθεώρησαν και ανέτρεψαν τη σχέση του θεατή με το θέαμα προτείνοντας «εναλλακτικούς» και καινοτόμους τρόπους συμμετοχής του.
